Este boletín de noviembre de 2020 pretende centrarse en las voces de cuento a través de la distancia. Nos interesa el cuento en el medio audio, es decir, el cuento contado y sus posibilidades en este campo de la técnica relacionada con la reproducción, grabación y transmisión del sonido.

Son muchos los compañeros y compañeras que cuentan o han contado puntual o regularmente cuentos en la radio. Hay también otras plataformas virtuales que articulan, de una manera sencilla, la opción de los audios de cuentos contados, algunas tan populares como iVoox, Soundcloud... permiten alojar, compartir y difundir estos audios. Mención a parte merece el mundo del Podcast que sigue su avance imparable con una enorme variedad de plataformas (Apple Podcast, Spotify, Spreaker, Overcast, Pocket Cast, etc.) y de propuestas y en cantidad de oyentes, sin duda el Podcast se presenta como un recurso magnífico para la palabra dicha.

Al mismo tiempo, todas estas propuestas conviven con nuestro viejo compañero el teléfono, el primer transportador de la voz, un artificio que nos viene acompañando desde hace más de 165 años; y con las modernas propuestas de las redes sociales como WhatsApp, Telegram y Twitter (esta última permite una opción de audio desde hace unos meses). 

Para hablar de algunas cuestiones alrededor de los cuentos y los audios, sus posibilidades y también de los problemas que plantean, hemos preparado el siguiente boletín que cuenta con estos invitados y sus textos.

PREÁMBULO

A narración oral está considerada pola UNESCO Patrimonio Cultural Inmaterial da Humanidade. O colectivo de narradoras e narradores orais profesionais traballa ao longo do ano para levar os contos contados a todos os recunchos deste país, desde os grandes teatros en cidades populosas ata escolas unitarias en lugares de poucos habitantes, desde bibliotecas empeñadas en manter viva a palabra falada cunha programación continua, ata os grandes eventos e festas da narración oral que convocan milleiros de persoas e que se celebran de ano en ano.

Esta é unha actividade artística de proximidade, humilde e de fonda tradición que se soubo adaptar aos cambios e ás circunstancias a pesar do seu carácter efémero e fráxil. Con todo, a crise provocada pola pandemia do Covid-19 preséntase coma unha seria ameaza para o noso oficio. 

Non supuxo só o cese da nosa actividade no inicio da nosa tempada alta, senón que nos aboca a uns meses sen posibilidade de traballar e, por riba, de obter ingresos. Nestes momentos, as previsións máis optimistas (unha vez coñecido o plan de desescalada do Goberno) para a volta con certa normalidade, ao noso traballo, falan do último trimestre do presente ano, pero a aparición de novos brotes pode alongar os ceses ou o traballo precario ata mediados ou finais de 2021. É moito tempo, demasiado. Sen  unhas condicións mínimas, cando todo isto pase, este colectivo de profesionais da narración oral podería quedar moi esgotado ou, directamente, podería ter desaparecido.

Por este motivo elaboramos o presente documento que inclúe unhas propostas económicas que consideramos básicas para a supervivencia das narradoras e narradores orais profesionais.

As persoas que nos dedicamos a contar historias unímonos para mandármosvos unha mensaxe de apoio e solidariedade a toda a sociedade ante a crise derivada da doenza por coronavirus, COVID-19.

Como os personaxes dos mellores contos, atopámonos en medio dunha densa fraga coa sensación de que o lobo axexa na escuridade. Pero sabemos que non estamos solos porque sempre aparecerá alguén que nos axudará a saír da fraga ou da barriga do lobo. Nesta historia todos e todas contamos e a nosa solidariedade, esforzo e coidado colectivo son os nosos esconxuros contra o virus e os seus efectos.

Xa que logo, as contadoras e contadores de historias pedímosvos que contedes, argalledes, leades, e escoitedes contos, anécdotas ou sucedidos

para enganarmos o tempo,

para viaxarmos sen saír da casa,

para sorrirmos ou tremermos coas aventuras máis incribles,

para lembrármonos das persoas maiores e de todas as historias que nos contaron,

para recoñecérmonos na ledicia, na mágoa ou no medo,

para deixar que por un intre o mundo siga xirando e que non importe máis nada que estarmos xuntos nese momento.

Pola nosa banda, seguiremos inventando e contando contos nas nosas casas e a través das redes. Non sabemos aínda o remate desta historia nin tampouco se comeremos perdices, pero o que abofé sabemos é que o medo que sentimos é compartido e non nos converte en menos valentes, fainos máis humanos. 

Como os personaxes dos mellores contos, algún día, cando todo isto pase, ficaremos transformados e teremos novas historias que contármonos.

Pois a narración de contos é un bálsamo para os días do confinamento, con miles de anos de eficacia probada, e dunha volta máis ha reunir á humanidade arredor do lume, mentres dure a noite.

Este manifesto foi elaborado en marzo de 2020 por representantes de todas as asociación de narración oral de España: AEDA, Asociación de profesionales de la narración oral de España – ANIN, Associació de narradores i narradors (Cataluña) – GNOA, Gremio de la narración oral en Andalucía – MANO, Asociación madrileña de narración oral – NANO, Narradors amb narradores organitzats (Comunidad Valenciana) – NOGA, Colectivo de narración oral galega – TAGORAL, Asociación canaria de narración oral. 

Castellano     Catalá      Euskera

Somos Tània Muñoz (presidenta), Sherezade Bardají (vice-presidenta), Cristina Verbena (secretaria), Estibi Mínguez (tesoureiro) a nova xunta.

Faremos todo o posible para que AEDA continúe sendo un referente no eido da narración oral en España e para que o noso oficio sexa cada vez máis recoñecido e respectado pola sociedade.

Brindamos por todas as historias que quedan por contar e por un colectivo creativo e solidario.

Grazas pola presentación, Dani Borrón. Encántanos!

A Xunta 2020

Cristina, Estibi, Sherezade, Tània

castelán

O Colectivo de Narradoras e Narradores Orais de Galicia.

Integrado por 52 profesionais, asociacións, empresas galegas e cooperativas dedicadas á narración oral e que habitualmente desenvolven parte importante do seu traballo nas bibliotecas de Galicia ao abeiro do programa Ler Conta Moito que promove a Dirección Xeral de Políticas Culturais

Manifestan

A profunda preocupación polo decorrer do devandito programa que ano a ano atrasa a súa convocatoria con serias consecuencias para o colectivo.

No 2018 os narradores e narradoras participantes no catálogo só puideron ser contratados nos meses de maio (dende o día 16), xuño, xullo, agosto, setembro e outubro.

No 2019 imos camiño do mesmo xa que o prazo para que as bibliotecas poidan solicitar as actividades que están inscritas no programa abre hoxe, 1 de abril.

Queremos, por outro lado, sinalar a sorprendente falta de coherencia dun programa que intenta fomentar as actividades que se circunscriben ou potencian datas culturais significativas tal que o día da Muller (8 de marzo), o día da Narración Oral (20 de marzo), o Día da Poesía (21 de marzo), o Día do Libro Infantil e Xuvenil (2 de abril), o Día do Libro (23 de abril), o Día das Letras Galegas (17 de maio), o Día da Biblioteca (24 de outubro), o Día contra a violencia de xénero (24 de novembro) cando a maioría das devanditas datas quedan fóra das posibilidades reais de programación o que significa unha grande perda de carga laboral no colectivo.