A voz da nai é a primeira que recoñece unha crianza ó saír ó mundo. E aí préndese a chispa da nosa historia propia e singular, como comunidade cultural, atravesada pola cuestión de xénero que nos tocou.
Entendemos esa voz, a lingua materna, como elemento troncal das nosas vidas.
A voz das mulleres referente dos coidados, do traballo, do sustento da casa, nexo da familia e da comunidade, identificada coa terra, coa memoria e coa fortaleza; son esas mulleres, elas, vimbios indispensables da nosa cultura viva, referentes da palabra falada, cantada ou non dita.
Atoparon nas artes da música e do baile unha liberdade descoñecida, e romperon con todo, creando códigos retóricos, deixándose ir na creación artística cara a liberdade, nun mundo xerido polo clericalismo e o patriarcado máis acérrimo. Foi a súa unha loita entrocada na música e no baile, foron as tocadoras e cantadoras do prohibido, e convertéronse así nas máximas representantes da coñecida frase de Emma Goldman: “Se non podo bailar, a túa revolución non me interesa”.
A arma chave desta loita foi a experimentación e o uso da alegría para paliar todo o que tiñan que levar ó lombo.
Á muller tocadora, pobre e cun instrumento pobre na man, chegáballe un parche con catro ferreñas e a súa voz para darlle a volta ao sistema, para contar o prohibido e para transmitir o que no día a día non se lle consentía.
Hai tempo de todo isto, a cadea de transmisión oral partiu décadas atrás e fixo falta moito tempo para xuntala de novo e descubrirnos na nosa propia identidade de xénero e de país. A memoria que partillamos, histórica, cultural, e máis concretamente literaria, aprendeunos a comprender de onde vimos e que pintamos aquí, mostrounos por que hai que loitar e como resistir sen perder a alegría.
Daquelas mulleres nacemos nós, Bouba, con ese pouso, e na nosa voz, no noso nome recóllese a esencia do que somos: mozas libres, rebeldes, con ganas de pasalo ben e de dicir cousas a este mundo globalizado que nos quere difuminar nesa masa social monocolor. Somos catro mulleres fortes porque estamos xuntas e cantamos do que somos e do que queremos.
Mantemos unha perspectiva glocal, partindo do pequeno e forte, para resistir a un mundo voraz que arrasa coas identidades e todo o que non se acomode ao sistema. Concibimos dende o primeiro momento a nosa música e a nosa voz como unha das armas máis potentes en tódolos eidos de activismo nos que participamos, como elas fixeron, porque o contexto é outro pero as loitas son as mesmas. Utilizamos a nosa música e a literatura popular, a de sempre, como arma contra o cosmopolitismo absurdo e os anceios de anular a pobos enteiros mediante o exterminio dos seus alentos e alegrías.
As Bouba, mozas dun territorio pequeno e irredutible, cultivamos a lírica para resistir, a literatura oral e a retórica viran con nós nunha ferramenta intumbable, ou así o sentimos. E mentres compartamos a lingua, un acervo cultural común, a historia que foi herdada en clave de xénero e loita, e unha perspectiva do mundo que parte da diversidade, do respecto aos pobos e da autoestima en sumo grao, teremos alegría e necesidade de seguir nos torreiros e palcos do mundo.
Así gravamos o noso disco Vinculeiras, sentíndonos herdeiras directas das nosas avoas, e así vivimos cada concerto que damos, acordándonos da infinda cadea que nos une, a cal estiraremos para as que veñan atrás.
“Festa a nosa, e terra a presas!”
Este artículo se publicó en el Boletín n.º 71 – El arte en femenino como arma de resistencia
