castelán / catalán / éuscaro  

Descárgache os nosos carteis para festexar o 20M - Día Mundial da Narración Oral

castelán	catalán	éuscaro	galego

 Carteis feitos por Nono Granero a partir da portada que elaborou para El Aedo #4 

catalán / euskera / inglés / castelán

castelán / inglés / catalán / euskera

A narración oral pode chegar a se converter nun formidable vector para o restablecemento da democracia, e iso por tres razóns principais.

1.- POLO SEU CONTIDO, xa que as historias falan do humano:

Os contos tradicionais abordan todas as cuestións que teñen que ver co individuo como parte da sociedade. Pero tamén se ocupan dos grandes interrogantes da existencia naquilo que se relaciona coa clave do misterio da vida, sen explicacións realistas e pesadas. Conectan, a través do simbólico, os soños, a poesía, cunha conexión realmente emancipadora, tanto dende o punto de vista da liberdade da imaxinación, como na comprensión dos mecanismos do desenvolvemento psicolóxico da persoa. O optimismo é obrigatorio: os nenos poden cambiar o seu destino aprendendo o que é bo para eles e o que se debe evitar.

Sexamos narradores ou sexamos oíntes, podemos, e debemos, desenvolver unha visión da vida baseada na solidariedade e a coraxe e con visión de futuro. Desta forma a aproximación ao conto pode ser realizada por cada un en función da súa propia lectura e de xeito ameno e emotivo. Como dicía o griott de Mali "Hampate-Ba": os contos divirten os nenos, os adultos reláxanse despois do traballo e fan filosofar ás cabezas canas. Noutras palabras, os contos poden reunir as tres partes que cohabitan dentro de nós mesmos: o afectivo, o lúdico e o cognitivo.

catalán / euskera / inglés / asturianu / castelán

portugês - castelhano

Medos há muitos e destes muitos, muito o que falar.

Há muitos anos que estudo psicanálise e exerço como psicoterapeuta. Há alguns anos que conto contos. Estes dois ofícios têm, no meu entender, muitos pontos de contacto. Antes de mais, são ambos ofícios de relação, que implicam em um contacto direto e, num certo sentido, íntimo, entre duas ou mais pessoas. E entre o eu e o outro, um campo, um espaço de significações possíveis, onde o inconsciente joga um papel tão ou mais importante do que o que é partilhado de forma consciente.

Esta relação tem como mediador privilegiado, ainda que não único, a fala. A fala repleta de afetos de um e a escuta atenta do outro, em situação presencial, permite a criação deste campo de possibilidades¹ onde os inconscientes se encontram e o que se diz para o outro é reinterpretado e dotado de significação conjunta, no aqui-e-agora do encontro.

Assim, quando um narrador conta uma história a um ouvidor, o que acontece é um encontro entre fala e escuta de coisas que, em ambos, mobilizam afetos ².

Começando pelas crianças. Quando pensamos em medo associado aos contos, frequentemente pensamos em histórias de terror, tantas e tantas vezes pedidas. Mas as crianças, quando pedem histórias de terror, não estão na verdade à espera de aterrorizarem-se. Estão a solicitar a vivência acompanhada do medo.

castelán

Os gregos cando consultaban o oráculo de Trofonio tiñan que beber en primeiro lugar da Fonte do Esquecemento (Lete) para borrar da memoria todo canto lles pasara anteriormente na vida. A continuación entraban nunha cova onde experimentaban o pánico que produce o transo da vida á morte, para a continuación recuperar o visto e o vivido bebendo auga da Fonte da Memoria (Mnemósine). Ese horror transitorio que se apoderaba do consultante do oráculo cando se desprendía da memoria (lémbrese o mito do Río do Esquecemento acontecido no noso Limia) representa a necesidade humana de ter lembranzas dun pasado para conformar unha identidade no presente.

Mais esquecemento e memoria, sendo contrapostos pois un inhibe ao outro, son valores aliados e complementarios. Non todo debe fiarse á memoria nin todo debe entregarse ao esquecemento. Como na Cova de Trofonio, a experiencia debe ser o árbitro que concilie un desexable equilibrio entre unha e outra facultade.

A memoria é, xa que logo, imprescindible pero, como dicía Nietzsche, fiar todo á memoria pode matar. A memoria é fráxil, voluble, alterable e vulnerable, e, a pesar de todo isto, constitúe a argamasa imprescindible da nosa identidade.

castelán

Dalgún xeito poderiamos dicir que a idea galega de familia non se pode acoutar nin no tempo nin no espazo e que a crenza moderna de que a morte é o final ou que o mundo dos vivos e o dos mortos son planos estancos e inconexos son ideas que non operaban no campo da cultura tradicional galega, pois no noso mundo cultural, eminentemente simbólico, os membros falecidos da familia tamén conviven cos vivos nunha relación que transcende a dimensión temporal e terreal. Esta convivencia e relación é unha relación simbiótica, dun intercambio mutuo que podemos observar en múltiples prácticas e crenzas relacionadas co mundo dos defuntos e das ánimas. E digo que é simbiótica porque  ás ánimas —igual ca ós santos— pídenselles favores pero tamén se roga por elas e se pon en marcha todo un enorme artellamento de prácticas que buscan, en última instancia, axudar a estas almas a saír do Purgatorio e a acada-la paz eterna.  

A relación coas ánimas

Xa que logo, ás ánimas pídenselles favores, a intermediación para solucionar un conflito ou a súa intercesión para acadar unha sandación ou solucionar un problema grave. Posiblemente isto se deba á crenza de que as ánimas benditas, sobre todo aquelas que xa saíron do Purgatorio,  teñen unha posición privilexiada e un certo poder para axuda-los vivos  pois están xa máis perto do ceo e de Deus e iso sempre confire poder, privilexios e capacidade de intervir no noso mundo. A este respecto, teño recollido moitos testemuños que acreditan esa fe no poder benefactor das ánimas ou nas almiñas dos defuntos, como me dicía unha informante: “eu ás ánimas téñolles moita fe, ós santos non pero ás ánimas....”